Nếu như CPU được ví như bộ não của PC, thì bo mạch chủ được coi như xương sống, giúp máy tính hoạt động. Vậy bạn có biết bo mạch là gì? Cấu tạo của bo mạch chủ ra sao? Cùng tìm hiểu chi tiết ở bài viết dưới.
1. Bo mạch chủ là gì?
Bo mạch chủ hay còn gọi là mainboard/motherboard (hay còn được gọi tắt là Mobo/Main) là một bảng mạch in đóng vai trò liên kết các thiết bị thông qua các đầu cắm hoặc dây dẫn phù hợp. Nhờ có bo mạch chủ, các linh kiện mới có thể hoạt động và phát huy tối đa công năng đạt tới hiệu quả như mong muốn.
Thực chất, mainboard như một sản phẩm cung cấp các kết nối vật lý như khe cắm, mạch điện… Việc kết nối và điều khiển sẽ do chip cầu bắc và cầu nam tiến hành thực hiện. Đây là trung tâm điều phối hoạt động chính của PC.
Ở ngành công nghiệp máy tính, thuật ngữ này được sử dụng phổ biến và là từ danh riêng. Dù nhiều sản phẩm có bản mạch chính cũng có thể được gọi là bo mạch chủ, nhưng để tránh nhầm lẫn thì người ta thường gọi là bo mạch chủ máy tính/main máy tính, PC…
2. Cấu tạo của bo mạch chủ
Bo mạch chủ được cấu tạo với những thành phần chủ yếu như:
2.1. Đế cắm CPU
Đây còn được gọi là socket, bộ phận lắp cố định chip vào bo mạch chủ. Các dòng chip sẽ thích hợp với mỗi loại bo mạch phù hợp khác nhau, số socket càng lớn sẽ phù hợp với dòng chip hiện đại và ngược lại.
Ví dụ: socket có số LGA 775 hoặc LGA 1156 thì dòng số điểm tiếp xúc tương ứng với CPU phù hợp
2.2. Chip cầu Bắc và chip cầu Nam
Hai chip này sẽ chịu trách nhiệm chính khi điều phối hoạt động của CPU và linh kiện khác.
- Chip cầu Bắc hay còn gọi là MCH, dùng để điều khiển trực tiếp các thành phần có tốc độ hoạt động nhanh như CPU, RAM và card đồ họa.
Chip cầu Bắc là thành phần quan trọng nhất trong mainboard, đây là yếu tố quyết định tới giá thành cũng như chất lượng hoạt động của bo mạch chủ
- Chip cầu Nam hay còn gọi là ICH, dùng để điều khiển các thiết bị tốc độ chậm như ổ cứng, USB, âm thanh… Chip cầu Nam không kết nối trực tiếp với CPU như chip cầu Bắc mà thông qua chip cầu Bắc để liên kết với CPU.
2.3. Khe cắm mở rộng
Bo mạch chủ được thiết kế với nhiều khe cắm mở rộng như card đồ họa, card rời. Nhưng hiện nay, card đồ họa AGP đã được thay thế bằng PCI – express. Vì tốc độ truyền dữ liệu của PCI nhanh hơn và hiệu suất tốt hơn nhiều.
3. Cách lựa chọn bo mạch chủ phù hợp với máy tính
3.1. Lựa chọn socket phù hợp
Socket trên từng bo mạch sẽ hoạt động hiệu quả với dòng chip mà nó hỗ trợ và không có ngoại lệ. Nếu chẳng may bạn mua phải main có socket không hợp với CPU, thì máy tính sẽ không hoạt động được.
Ví dụ: CPU thế hệ 10 hiện nay được thiết kế với chuẩn với chân cắm socket LGA1200, người dùng không thể chọn mua các bo mạch chủ có chipset Z390 hay B365 trang bị đế cắm CPU socket LGA1151 được.
3.2. Lựa chọn kích thước
Hiện nay, các dòng bo mạch chủ trên thị trường được chia thành 3 kích thước như:
- ATX: kích thước lớn nhất, nhiều cổng kết nối và khe cắm
- Micro ATX: kích thước nhỏ hơn 2.4inch, ít khe cắm mở rộng hơn so với ATX
- Mini ITX: kích thước nhỏ nhất, có 1 khe cắm card và ít đầu nối.
Thông thường, các mainboard đều trang bị 4 khe RAM, nhưng chỉ có mini ITX là có 2 khe. Nên nếu bạn muốn nâng cấp RAM thì mini ITX không phải là lựa chọn phù hợp. Hiện có 2 khe cắm được sử dụng phổ biến là khe PCIe x1 (dành cho USB và ổ SATA) và khe PCIe x16 (dành cho card đồ họa, RAID, ổ cứng SSD)
3.3. Ngân sách
Việc chuẩn bị ngân sách trước khi mua là hoàn toàn cần thiết, bạn có thể mua main giá rẻ, thường <100$ hoạt động ổn định, nhưng độ bền không cao. Hoặc có thể đầu tư main mới, giá trị khoảng 100$ nhưng ít cổng kết nối.
Trên đây là những thông tin chi tiết về bo mạch chủ mà bạn có thể tham khảo. Hy vọng với các chia sẻ này bạn sẽ chọn được cho mình những thiết bị phù hợp với nhu cầu sử dụng.
